Ranh giới giữa thương mại điện tử và bán lẻ đang dần biến mất, và thương mại điện tử cùng kinh doanh trực tuyến sẽ trở thành một phần thiết yếu của thế giới bán lẻ. Điều này đặt ra nhiều câu hỏi rằng xu hướng công nghệ sẽ thay đổi ngành bán lẻ như thế nào trong tương lai.
Chuyện gì sẽ xảy ra với những cửa hàng “bằng xương bằng thịt”? Loại hình kinh doanh nào sẽ thành công? Ai sẽ “sống sót” và ai phải “bỏ mạng”? Chỉ chắc chắn một điều: Kinh doanh bán lẻ sẽ vô cùng khác trong 10 năm tới.
Doanh số bán lẻ ở thị trường Mỹ và châu Âu vẫn còn thấp so với trước khi xảy ra khủng hoảng tài chính năm 2008. Cùng lúc đó, chi phí nhân sự ở Trung Quốc tăng đột biến trong khi giá dầu và các nguyên liệu thô khác cũng tăng vọt. Nó gây nên tình trạng các nhà bán lẻ phải cạnh tranh nhau trong một “cái ao” đang dần bị thu hẹp lại.
Nhiều công ty đã cố tăng thị phần và cạnh tranh với các đối thủ khác bằng việc thu hút khách hàng với các đợt giảm giá khuyến mãi. Mấu chốt ở đây là bạn phải lớn mạnh thì mới thành công được. Các hãng lớn chịu chi phí sản xuất thấp hơn, những cửa hàng và trung tâm thương mại lớn sẽ thu hút lượng khách hàng nhiều nhất.
Trong nhiều trường hợp, chiến lược này khá liều lĩnh, vì thị trường quá tập trung và trưởng thành sẽ không phù hợp với những sự thay đổi “phi tuyến tính”.
Sự tăng trưởng 2 con số của doanh thu bán lẻ trực tuyến ở Mỹ và vài quốc gia khác cũng góp phần vào sự thay đổi này. Bán lẻ trực tuyến đang dần phát triển nhằm giảm bớt chi phí thuê cửa hàng của thị trường bán lẻ truyền thống. Xu hướng này diễn ra cùng lúc khi nền công nghiệp đang khốn đốn càng thúc đẩy sự thay đổi diễn ra rõ nét hơn.
Đây không đơn giản chỉ là câu hỏi về việc thương mại điện tử sẽ thay thế các cửa hàng truyền thống, mà còn liên quan tới một quá trình phức tạp với nhiều xu hướng tương tác khác nhau. Để thay đổi được, ta cần có một hỗn hợp “cocktails” của đòn bẩy tài chính và tiết kiệm chi phí trong thời kỳ kinh tế tăng trưởng chậm chạp, sự thay đổi kì vọng và lối ứng xử của khách hàng, kết hợp với công nghệ mới và sự đổi mới mang tính xã hội. Những xu hướng công nghệ sẽ thay đổi ngành bán lẻ:
1. SỰ GIÀ HÓA VÀ AM HIỂU CÔNG NGHỆ
Nhu cầu cho các cơ hội buôn bán qua mạng đang tăng cao khi các thế hệ am hiểu về công nghệ đang có xu hướng già hóa. Theo tờ The Economist, ¼ khách hàng ở Mỹ trong độ tuổi 24-35 có ¼ lượt mua bán là qua mạng Internet.
Các con số được đóng góp bới thế hệ Y (những người sinh trong thập niên 80 – đầu thập niên 90) và Z (những người sinh sau năm 1990) đang dần tăng và sẽ sớm chiếm phần lớn lượng khách hàng.
Điều này làm tăng doanh số bán hàng trực tuyến và sẽ tiếp tục tăng trong 10 năm tới. Cùng lúc đó, thế hệ “baby boomer” (những người sinh ra trong thời kì bùng nổ dân số) với mức lương hưu khá cũng đang đến tuổi về hưu. Họ không có ý định tiết kiệm cho con cháu như các thế hệ trước mà dùng số tiền này để nâng cấp cuộc sống của bản thân.
Điều này rất dễ thấy ở những nước như Đan Mạch, khi chi tiêu xa xỉ trong năm 2005-2010 tăng gấp 3 lần ở các cặp vợ chồng trên 60 tuổi, so với các hộ gia đình trung bình ở Đan Mạch. Họ hay sử dụng smartphone, máy tính và internet hơn bố mẹ họ. Họ cũng sử dụng phương thức giao hàng thường xuyên vì ngày càng già đi và cần đến sự hỗ trợ khi vận chuyển đồ đạc về nhà.
2. MANG VỀ NHÀ - ĐÁP ỨNG KỊP THỜI NHU CẦU CÁ NHÂN
Có bằng chứng cho thấy số người không buồn đặt chân ra đường để mua đồ đang ngày càng tăng. Chỉ vài năm trước, Netflix mở dịch vụ thuê băng đĩa trực tuyến sau đó gửi bưu phẩm tận nhà cho khách hàng.
Và thật bất ngờ là nhiều khách hàng thích dịch vụ này hơn là phải xuống phố tìm cửa hàng băng đĩa. Nó cho thấy một chiều hướng mới trong thái độ của khách hàng. Họ chỉ cần online và đặt hàng mà không phải hối hả lái xe tới cửa hàng để mua món đồ nào đó. Xu hướng này còn tồn tại trong cả kinh doanh thực phẩm, khi đồ ăn và rau quả tươi có thể được đưa tới tận cửa nhà bạn.
3. THƯỜNG XUYÊN ONLINE
Trước đây không lâu, rất dễ để ta tách biệt hoạt động online với các hoạt động thực tế bên ngoài. Việc con người sử dụng internet thế nào có thể thấy được rõ. Họ lên mạng vào buổi sáng, tới trưa thì giảm đi, rồi chiều lại online. Sau giờ làm, thời gian sử dụng ít hơn vì họ còn phải ăn tối, rồi sau đó mới online thêm vài tiếng nữa.
Giờ thì việc này đã biến mất vì có quá nhiều người sử dụng máy tính bảng và smartphone. Việc đầu tiên một người sẽ làm vào buổi sáng là lên Facebook, và việc cuối cùng vào buổi tối là check profile của mình. Họ không bận tâm tới việc gõ một địa chỉ trực tuyến hay tra google nữa, mà họ sẽ chỉ nhớ tới bạn khi bạn sản xuất ra một ứng dụng “hay ho” nào đó.
4. BÁN LẺ QUA DI ĐỘNG (Thương mại di động)
Mobile retailing hay là m-commerce, đang tăng trưởng nhanh hơn bất cứ loại hình bán lẻ nào khác. Doanh thu bán hàng qua di động của eBay đã đạt gần 2 tỷ USD trong năm 2010. Năm 2011, con số này gần tăng hơn 2 lần, 5 tỷ USD.
Ở Mỹ, thương mại di động chiếm 9,8% doanh thu của thương mại điện tử trong 1 ngày (số liệu mùa thu năm 2013), theo IBM Core Metrics, con số này gấp 3 lần năm 2012. Một xu hướng mới là người ta ngày càng thích mua hàng qua các ứng dụng điện thoại. Họ cũng thích các dịch vụ di động liên quan tới những địa điểm mua sắm ưa thích. Trong đó có thẻ tích lũy trên điện thoại và ứng dụng quét mã vạch để so sánh giá cả.
5. THƯƠNG MẠI XÃ HỘI
Thương mại xã hội (Social commerce) ra đời khi các mạng xã hội và các nhóm hoạt động được kết hợp với thương mại điện tử và (hoặc) bán lẻ trực tiếp. Mấu chốt của thương mại xã hội là tạo sự vui thích cho khách hàng để họ tuyên truyền cho những người khác thông qua mạng xã hội.
Điều này được nhiều công ty áp dụng cho chiến lược kinh doanh và đã thành công. Một ví dụ điển hình là Groupon, họ cung cấp cho khách hàng các ưu đãi khi có nhiều người khác cùng tham gia mua.
6. BÁN LẺ ĐA KÊNH
Bán lẻ đa kênh là một xu hướng mạnh mẽ và dễ phát triển. Phần lớn các nhà bán lẻ truyền thống đang chuyển sang, hoặc buộc phải chuyển sang hướng này trong tương lai gần. Bán lẻ đa kênh tồn tại nhờ 5 xu hướng trên.
Nhưng có một số nhà bán lẻ nhỏ sẽ vẫn phải phụ thuộc vào cửa hàng “bằng xương thịt” của mình trong 10 năm tới. Vậy nên ta có thể hi vọng những nhà bán lẻ giá phải chăng như Tiger hay Jysk sẽ tiếp tục bày bán những sản phẩm giá rẻ cho chúng ta.
Còn ở những mặt hàng xa xỉ hơn, các công ty đang dần đưa sản phẩm của mình lên mạng trực tuyến, điều mà trước đây không hề có. Một ví dụ là De Beers, giờ họ đang bán những chiếc nhẫn kim cương giá 10.000USD qua mạng, việc mà chỉ vài năm trước khó ai mà nghĩ tới.
KẾT LUẬN
Khi khách hàng không bị giới hạn về cách thức mua bán, những nhà bán lẻ online như eBay hay Amazon có vẻ chiếm lợi thế ban đầu, vì họ không phải tốn tiền để xây gian hàng thật. Nhưng nó không có nghĩa là chỉ những nhà buôn trực tuyến mới thành công trong tương lai.
Những gian hàng truyền thống sẽ vẫn tồn tại trong 10 năm tới, nhưng sẽ không giống với bây giờ. Nhiều nhà bán lẻ sẽ biến mất bởi sự cạnh tranh khốc liệt và chi phí ngày càng tăng. Những người khác sẽ không đủ khả năng để chuyển sang kiểu bán hàng đa kênh và sẽ thất bại.
Cuối cùng thì người chiến thắng sẽ là người nắm bắt tương lai một cách nghiêm túc và biết thích nghi. Nó có thể giống với thử nghiệm của Tesco với gian hàng ảo ở các trạm tàu điện Hàn Quốc, nhắm vào những người đang đợi tàu. Họ gắn những hình ảnh các mặt hàng lên tường như một cửa hàng thật. Có mã QR cho mọi mặt hàng, người mua có thể quét và bỏ vào giỏ hàng “ảo” của mình trong chốc lát.
Thử nghiệm này đã tăng doanh thu gấp 130 lần trong 3 tháng, biến Tesco thành hãng bán lẻ thành công nhất ở Hàn Quốc. Đó chỉ là một ví dụ cho việc kết hợp gian hàng thực và ảo. Vấn đề ở đây là có hàng trăm cách để các nhà bán lẻ khám phá và thành công trong tương lai: không cần phải trực tuyến hoàn toàn, mà chỉ cần nắm bắt thói quen và sở thích của khách hàng để thích nghi mà thôi.
Theo Infonet
Không ghi tác giả
