Vậy là khu liên hợp sản xuất Chu Lai - Trường Hải đã tròn 10 năm tuổi và khoảng thời gian đó đủ để nhiều người khi dừng lại và suy ngẫm vẫn đặt ra câu hỏi: Làm sao khu liên hợp này lại có thể có được sự thành công lớn như vậy.
Câu trả lời nằm ở ý chí, nghị lực và quyết tâm của nhiều người, nhưng người khởi xướng và dẫn dắt sự thành công đó chính là Trần Bá Dương - Chủ tịch Hội đồng thành viên Cty cổ phần ôtô Trường Hải (Thaco).
Nói một cách khách quan, ở khía cạnh riêng thì khu liên hợp sản xuất ôtô Chu Lai – Trường Hải là nền tảng tạo ra một thương hiệu nổi tiếng trong lĩnh vực ôtô không chỉ tại VN mà còn có tầm ảnh hưởng trong khu vực, cho dù sự ra đời của thương hiệu Thaco cũng mới chỉ 16 năm. Ở một khía cạnh chung hơn, rộng hơn thì khu liên hợp này cũng tạo động lực thúc đẩy cho sự phát triển của Quảng Nam cũng như ngành công nghiệp ôtô VN.
Trả lời câu hỏi bằng hành động cụ thể
Đó là trăn trở tại sao DN Việt không làm được ôtô giống như các liên doanh, các DN có vốn đầu tư nước ngoài? Tại sao các DN VN lại không làm được xe tải, xe du lịch? Tại sao ngành công nghiệp ôtô VN chưa phát triển và làm thế nào để phát triển?...Những câu hỏi, những trăn trở đó đó không phải từ bây giờ, mà có thể nói từ gần 20 năm qua, không phải là trăn trở của riêng Trần Bá Dương, mà của nhiều người – DN khác có, nhà quản lý, nhà nghiên cứu, hoạch định chính sách có. Nghĩ suy, trăn trở thì có thể giống nhau, nhưng làm, biến suy nghĩ, trăn trở đó thành hiện thực thì khác nhau. Đến thời điểm này, có thể nói Trần Bá Dương đã giải được những trăn trở đó bằng ý chí và hành động thông qua thành công của Thaco, của Khu liên hợp sản xuất ôtô Chu Lai – Trường Hải, bằng hàng chục nhà máy lắp ráp, sản xuất ôtô, phụ tùng, linh kiện, các Cty liên kết, liên doanh... Vậy ý chí và hành động đó được thể hiện như thế nào ? Bằng đam mê, tầm nhìn, hoạch định từng bước đi và cả đánh đổi.
Vào những thời khắc nóng bỏng của mùa hè ở miền Trung cách đây hơn 10 năm, hàng loạt nhà máy ôtô, Trường cao đẳng dạy nghề tại Chu Lai - Trường Hải sừng sững, hoạt động nhộn nhịp suốt ngày đêm bấy giờ chỉ là một mênh mông cát trắng. Vâng. Chỉ có cát trắng xoá, nóng, gió kinh người và một doanh nhân giàu có ở Sài Gòn đang chăm chỉ, cặm cụi hàng năm trời ở đó. Khi biết anh quyết định đầu tư xây dựng tại đây một khu liên hợp sản xuất ôtô hiện đại bậc nhất VN, nhiều người cho rằng anh là người kỳ quặc, tự rước khổ vào mình. Mà khổ thật, nhưng mà chỉ khổ theo nghĩa hưởng thụ thì đúng. Sài Gòn đẹp như vậy, tiền thì không thiếu, vợ đẹp con khôn không dưng bỗng nhiên lao vào nơi chỉ có cát trắng, nóng và gió ấy. Nhưng với anh cái mà người ta gọi là khổ thì anh lại thấy sướng. Sướng vì nghĩ đam mê lớn của mình, của nhiều người sẽ thành công. Đánh đổi, lăn lộn nằm ở chỗ đó, chỉ cốt sao thoả mãn được những đam mê, giải được những câu hỏi khó, những trăn trở không phải chỉ của riêng mình. Cũng phải nhớ lại là khi đó, trong lĩnh vực ôtô, hầu như không có bất kỳ DN tư nhân nào dám đầu tư lớn như vậy. Làm ôtô nhỏ đã khó. Đầu tư lớn, quy mô như Trường Hải - đối với một DN tư nhân, cho đến bây giờ vẫn chỉ đếm trên đầu ngón tay. Vào thời điểm đó, cũng có người nói anh đang "xây lâu đài trên cát". Đúng, nhưng khác với câu chuyện cổ tích ở chỗ "lâu đài" đó luôn vững chắc với 4 nhà máy lắp ráp xe tải, xe du lịch, Trường Cao đẳng nghề, hàng loạt công ty sản xuất linh kiên, phụ tùng, phục vụ trong nước và xuất khẩu, khởi động nhà máy sản xuất động cơ ôtô đầu tiên tại VN, làm ra hàng chục ngàn sản phẩm ôtô, tạo công ăn việc làm ổn định cho hàng nghìn kỹ sư, công nhân, đóng góp cho ngân sách nhà nước hàng ngàn tỷ đồng, tạo dựng được một vị thế trong làng ô tô khu vực...
Chiến thuật lựa chọn bước đi
Thành công của Chu Lai – Trường Hải, của Thaco, của Trần Bá Dương, ngoài tầm nhìn, ý chí, quyết tâm làm bằng được thì việc lựa chọn từng bước đi, đặt ra mục tiêu rõ ràng cho từng giai đoạn phát triển, từng mẫu sản phẩm được xem là yếu tố quyết định. Cũng như một số DN VN ra đời sau này, bắt đầu bước vào làm ôtô bằng việc lắp ráp, kinh doanh xe tải, bus, xe khách. Trong khi một số DN khác lựa chọn các dòng xe tải giá rẻ, chất lượng trung bình, linh kiện chủ yếu từ Trung Quốc thì Thaco lại lựa chọn dòng xe tải nhẹ, cao cấp mang thương hiệu Kia. Thành công lớn và cho đén bây giờ những mẫu xe tải nhẹ mang thương hiệu Kia, những mẫu xe bus, xe khách của Thaco vẫn luôn là những mẫu xe bán chạy nhất trong cùng phân khúc. Cùng với sự đi đầu của Thaco và một số nhà máy của các DN trong nước khác đã đánh bật xe nhập ngoại vốn đã chiếm lĩnh thị trường từ trước đó. Và cũng nhờ vào sự thành công của nhà máy, của những dòng sản phẩm này và trong khi phần lớn các DN khác chỉ "giậm chân tại chỗ" thì Thaco lại xây dựng nhà máy thứ hai – nhà máy sản xuất, lắp ráp xe du lịch mang thương hiệu Kia – Thaco. Và Thaco, Trần Bá Dương trở thành DN Việt, người Việt đầu tiên làm xe du lịch. Cũng như những ngày đầu bắt tay xây dựng nhà máy sản xuất lắp ráp xe tải tại Chu Lai thuở nào, có quá nhiều ý kiến nói về sự rủi ro của việc đầu tư này. Một trong những lý do chính mà những người ngần ngại đưa ra là mình là DN đi sau, làm sao có thể cạnh tranh được với những liên doanh tên tuổi đã tồn tại hàng chục năm tại VN và hàng trăm năm trên thế giới như Toyota, Ford, Mercedes... Trần Bá Dương không ngại và lại lao vào, lại lăn lộn, lại đánh đổi để đạt được ước muốn, đam mê sau xe thương mại là làm xe du lịch của mình. Anh và Trường Hải lại một lần nữa thành công, chứng minh được năng lực của các DN VN, khẳng định DN Việt có thể làm được ôtô bài bản.
Ước mơ, nếu biết khéo gieo thì sẽ nảy mầm được như ý muốn. Để thành công phải biết biến ý chí, nghị lực và niềm đam mê thành hành động cụ thể.
Có rất nhiều người nghĩ như thế là đã quá thành công, nhưng bất ngờ lại nối tiếp bất ngờ bằng việc Trường Hải lại hợp tác, chuyển giao công nghệ đầu tư nhà máy lắp ráp nhà máy Vina – Mazda, ký kết hợp đồng chuyển giao công nghệ sản xuất xe Peugeot và đặc biệt là khởi công xây dựng nhà máy sản xuất động cơ đầu tiên tại VN từ một trong những thương hiệu ôtô hàng đầu thế giới – Hyundai. Nhiều người bất ngờ cũng là điều dễ hiểu bởi nếu trở lại cách đây 10 năm, chắc không ai nghĩ rằng sẽ có một DN VN lại có thể thành công như vậy, nhất lại là trong lĩnh vực ôtô – là công ty duy nhất tại VN xây dựng được một khu liên hợp sản xuất ôtô lớn nhất VN với nhà máy sản xuất, lắp ráp động cơ, sản xuất, lắp ráp và cung ứng đa dạng, đủ các phân khúc ôtô tại VN từ xe tải, xe khách, bus, chuyên dùng, xe du lịch, hàng loạt nhà máy sản xuất linh kiện phụ tùng phục vụ cho thị trường trong nước và xuất khẩu. Trường Hải cũng là công ty duy nhất tại VN liên kết, nhận chuyển giao công nghệ từ ba tập đoàn ôtô lớn trên thế giới gồm Hyundai, Kia, Mazda, Peugeot. Đến thời điểm hiện nay, có thể nói, Trần Bá Dương, Trường Hải đã có những bước đi phù hợp, không những tham gia rất tốt vào chuỗi giá trị khu vực, chuỗi giá toàn cầu như Trần Bá Dương vẫn thường nói mà còn giải được những khó khăn, trăn trở của một ngành công nghiệp quan trọng, sánh ngang với nhiều tên tuổi lớn trong khu vực vốn đã đi trước mình rất lâu. Thành công đó xuất phát từ ý chí nội lực của một con người biết tập hợp ý chí, nội lực và hành động của nhiều người.
Tôi tin, những thành công bất ngờ của Trường Hải, của Trần Bá Dương không chỉ dừng lại ở đó mà sẽ còn tiếp tục vươn xa.
Theo Linh Nguyên.
Diễn đàn doanh nghiệp.
Ý Kiến