Sức mạnh của PR (public relations) thể hiện ở sức mạnh giáo dục và tuyên truyền đối với xã hội.
"Làm sao tôi có thể phân biệt rõ ràng giữa PR Trắng & PR Đen?"
"Làm sao tôi có thể ủng hộ hoạt động PR trắng, ủng hộ cái tốt?"
"Làm sao tôi có thể hạn chế hoạt động PR đen, hạn chế cái xấu?"
Theo Edward Bernays (1928), giáo dục (education) và tuyên truyền (propaganda) là hai mặt trắng đen của PR, và sự phân biệt giữa hai mặt đen trắng này nằm ở cách mà con người nhìn nhận sự việc và động cơ thực sự của người thực hiện.
Nếu chúng ta nhận được những thông tin mới mà chúng ta sẵn sàng tin tưởng thì hành động truyền bá thông tin đó gọi là giáo dục. Còn nếu chúng ta được gieo rắc những thông tin mà chúng ta không muốn tin tưởng thì hành động truyền bá đó được gọi là tuyên truyền.
Như vậy việc giảng dạy giáo lý ở nhà thờ hay thuyết giảng giáo pháp ở chùa được coi là giáo dục hay tuyên truyền?
Câu trả lời nằm ở chỗ cách con người ta nhìn nhận về nó và mục đích thực sự của việc truyền bá thông tin là gì. Nếu mục đích thực sự là sự khai sáng tâm trí con người vì một cuộc sống tốt đẹp thì đó gọi là giáo dục, còn nếu đó là dã tâm làm mê muội đám đông vì mục đích riêng tư thì đó chính là tuyên truyền.
"Vậy nghề PR là nghề giáo dục hay tuyên truyền?"
Chỉ có động cơ thực sự phía của người thực hành PR khi anh ta tác nghiệp mới có khả năng trả lời câu hỏi này. Vì sao?
Vì các chuyên gia PR (xét ở mức độ doanh nghiệp) là những người chuyên nói tốt về doanh nghiệp, chuyên ca tụng các dòng sản phẩm/dịch vụ mới – những thứ vốn chưa hề đạt được sự chấp nhận trước đó của công chúng.
Vậy thì anh ta sẽ bị coi là kẻ tuyên truyền hay được nhìn nhận như người giáo dục kiến thức cho cộng đồng về một loại hàng hóa hữu ích cho cuộc sống? Hãy hỏi động cơ thực sự của anh ta.
Đồng thuận với quan điểm của Edward Bernays, tôi cho rằng nghề PR là nghề thánh thiện. Nó phục vụ cho việc truyền bá và cộng hưởng những điều tốt đẹp, khuyến khích cá nhân và tổ chức thực hiện những điều có lợi cho cộng đồng.
PR giúp lan truyền những điều tốt đẹp này như một tấm gương sáng cần phải nhân rộng thông qua các công cụ truyền thông đa dạng, bao phủ đời sống thông tin xã hội.
Nhưng làm thế nào để đạt được nhân rộng hoạt động PR trắng? Bằng cách nào đảm bảo được những người thực hành PR giữ được đạo đức nghề trước sức ép tiền bạc? Bằng cách nào để người thực hành PR không thể vận dụng sức mạnh của PR để bẻ cong nhu cầu tiêu dùng, hoặc tạo ra ảo giác tập thể sai lệch, hoặc biện minh cho những sai phạm trong kinh doanh...
"Bằng cách nào để biến các trò PR đen thành những đám mây đen u ám mà mọi người ai cũng có thể nhận ra?"
Tôi chưa tìm ra cách nào có thể cải đạo những người lạc lối. Tôi còn thậm chí không biết họ là ai. Một mình tôi thật quá nhỏ bé trong cái thế giới quá bao la rộng lớn này.
Một mình tôi có thể làm gì được chứ!
Nhưng với sự góp sức của mọi người thì điều này hoàn toàn có thể.
Lê Trần Bảo Phương
Theo tác phẩm Quyền năng Bí ẩn (Chương 9)
