KFC, cụm từ viết tắt của Kentucky Fried Chicken - Gà Rán Kentucky, là một trong các thương hiệu thuộc Tập đoàn Yum Brands (Hoa Kỳ). Với hơn 20.000 nhà hàng tại 109 quốc gia trên toàn thế giới, KFC là một trong những chuỗi nhà hàng fast food có quy mô và tầm ảnh hưởng lớn nhất hiện nay.
Năm 1997, thương hiệu gà rán này đã chính thức khai trương nhà hàng đầu tiên tại TP HCM và đến nay, hệ thống các nhà hàng của KFC đã phát triển tới hơn 140 nhà hàng, có mặt tại hơn 21 thành phố trên cả nước.
Tiến công vào phân khúc đồ ăn nhanh trong giai đoạn xu hướng tiêu dùng này phát triển nóng, KFC cùng với hai chuỗi gà rán đình đám khác là Lotteria và Jollibee là những cái tên gần như thống trị tuyệt đối thị trường này. Tuy nhiên, trong khi hai thương hiệu Lotteria và Jollibee chưa giải được bài toán lợi nhuận thì KFC bất ngờ báo lãi lớn 103 tỷ đồng trong năm 2017, bứt ra khỏi giai đoạn lợi nhuận trồi sụt thất thường trước đó.
Xét về chỉ tiêu doanh thu, đứng đầu thị trường hiện tại là hai chuỗi KFC và Lotteria, cả hai công ty này đều ghi nhận doanh thu khá tương đương nhau với quy mô hơn nghìn tỷ đồng mỗi năm. Jollibee, chuỗi gà rán có quy mô đứng thứ ba thị trường có mức doanh thu có phần khiêm tốn hơn, bằng 1/3 so với 2 chuỗi trên.
Tuy nhiên, dù kinh doanh cùng phân khúc nhưng do cách hạch toán khác nhau nên mỗi chuỗi nhà hàng lại có một bức tranh tài chính khá khác biệt.
Lotteria với doanh thu dẫn đầu thị trường cũng là chuỗi gà rán có biên lợi nhuận gộp cao nhất, đạt từ 55-60% mỗi năm. Tuy nhiên, tỷ lệ chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp trên doanh thu của chuỗi này cũng cao ngất ngưởng, chiếm quá nửa doanh thu tạo ra mỗi năm. Điều này khiến Lotteria những năm gần đây đều báo lỗ với quy mô ngày càng gia tăng. Hai năm 2015 và 2016, Lotteria báo lỗ lần lượt 118 tỷ và 135 tỷ đồng.
Năm 2017, mức lỗ của Lotteria đã giảm đi đáng kể, xuống còn 20 tỷ đồng. Lỗ lũy kế tại thời điểm cuối năm ở mức 433 tỷ đồng.
Jollibee Việt Nam, một phân nhánh của tập đoàn kinh doanh đồ ăn nhanh lớn bậc nhất tại Philippines, cũng có kết quả không khác là bao so với Lotteria. Duy trì con số biên lợi nhuận gộp khoảng 50%, tương đồng với Lotteria và nhiều chuỗi nhà hàng hiện tại, nhưng khoản chi phí bán hàng quá lớn đã ăn mòn hết lợi nhuận của chuỗi nhà hàng fast food này.
Con số lỗ lũy kế đến cuối năm 2016 của Jollibee đạt gần 400 tỷ so với quy mô vốn điều lệ hơn 409 tỷ đồng. Hai năm 2015 và 2016, chuỗi này cũng báo lỗ lần lượt 51 tỷ và 46 tỷ, trong khi doanh thu chỉ loanh quanh ngưỡng 400 tỷ đồng.
So với hai chuỗi trên, KFC có phần khác biệt hơn nếu xét về cơ cấu trên bảng kết quả kinh doanh. Nếu như lãi/lỗ của Lotteria và Jollibee phụ thuộc chính vào chi phí bán hàng thì với KFC, kết quả kinh doanh phụ thuộc chính vào biên lợi nhuận gộp.
So với hai đối thủ cạnh tranh, biên lợi nhuận gộp của KFC thấp hơn đáng kể, chỉ duy trì trên dưới 10% trong giai đoạn 2014 – 2016. Dù chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp không cao, song lợi nhuận của chuỗi này lúc lãi, lúc lỗ với con số mang tính tượng trưng vài chục tỷ đồng.
Tuy nhiên, năm 2017, khi biên lợi nhuận gộp của KFC tăng lên xấp xỉ 20%, lợi nhuận của chuỗi này bất ngờ kéo lên 103 tỷ đồng, vượt ra khỏi giai đoạn trồi sụt trước đó. Với kết quả này, có thể xem KFC là một trong những chuỗi hiệu quả nhất hiện nay khi nhiều cái tên khác trong ngành, không riêng lĩnh vực gà rán, cũng chìm trong thua lỗ.
Đơn cử như phân khúc pizza, The Pizza Company – chuỗi nhà hàng pizza đứng thứ 2 thị trường báo lỗ tổng cộng hơn 200 tỷ trong ba năm gần đây. Mức lỗ của chuỗi này, cũng tương tự như Lotteria, đang có xu hướng tăng dần đều cùng với đà tăng của doanh thu.
Pizza Hut – chuỗi nhà hàng pizza đứng đầu thị trường dù báo lãi trở lại trong năm 2017 với mức 16 tỷ đồng song phần lợi nhuận chủ yếu đến từ hoạt động khác, lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh của Pizza Hut vẫn ghi nhận con số âm dù đã thu hẹp phần lỗ so với những năm trước đó. Hai năm 2015 và 2016, chuỗi nhà hàng này báo lỗ lần lượt 79 tỷ và 28 tỷ đồng.
Đừng đầu trong danh sách lỗ của ngành kinh doanh fast food phải kể đến McDonald's. Chuỗi nhà hàng mới hiện diện tại Hà Nội này báo lỗ gần 115 tỷ trong năm 2016 và 150 tỷ trong năm 2017. Lỗ lũy kế đến cuối năm gần nhất đạt gần 500 tỷ đồng.
* Nguồn: Trí thức trẻ
