Hồi mới bước chân vào ngành, được tiếp xúc với đủ kiến thức công cụ mới mẻ, chứng kiến sự vươn lên mạnh mẽ của Digital cộng với bản tính háo thắng, tôi cũng đã từng nghĩ rằng Digital marketing mạnh mẽ, ghê gớm và sớm muộn gì cũng thống trị. Theo thời gian được tiếp xúc với những anh chị đi trước, được học những kiến thức bài bản và tiếp cận với các quy trình chuẩn mực, tôi dần dần điều chỉnh quan điểm của mình.
Tiếc là gần đây lại gặp được khá nhiều những ngộ nhận đến từ các bạn trẻ mới vào ngành cùng với sự chém gió quá đáng của các "chuyên gia Digital" thiếu trách nhiệm, tôi cảm thấy khá dị ứng. Bài viết này chia sẻ những quan điểm, có thể không hoàn toàn đúng, nhưng mong các bạn có cái nhìn chính xác hơn về vai trò của Digital marketing.
1. Digital marketing có thay thế Traditional marketing?
Hoàn toàn không có sự "thay thế" hay "soán ngôi" nào cả. Không có Digital marketing, mà là "Marketing in Digital age". Nghĩa là Marketing từ bao đời nay vẫn thế, chúng ta chỉ có thêm môi trường (Digital) và công cụ (Display ads, Social media, SEM...) để tiếp cận khách hàng một cách hiệu quả và sâu sát hơn. Hot topic bây giờ là "Intergrated marketing", nghĩa là mọi công cụ marketing cần được phối hợp nhuần nhuyễn với nhau theo 1 ý tưởng xuyên suốt để đảm bảo hiệu quả cao nhất. Do vậy Digital hay Traditional luôn bổ trợ cho nhau và tuỳ từng hoàn cảnh mà công cụ nào được ưu tiên sử dụng.
Thực tế Traditional vẫn chiếm ưu thế và điều đó còn lâu mới thay đổi. Budget dành cho Traditional vẫn chiếm đến 80%, Digital vẫn loanh quanh ở mức 10% – 20% (dù đã vượt qua báo giấy). Thực tế thì viral clip không thay thế được TVC. Thực tế thì Nestle, P&G mới chỉ triển khai Digital cách đây 2 năm. Thực tế thì các nhãn hàng dược phẩm vẫn đang chay TVC, báo giấy và Store là nhiều nhất.
Cho nên các bác hô hào về sự ưu việt của Digital marketing thì hoặc là: 1) chém gió, 2) không nhìn hết mọi vấn đề, 3) lèo lái dư luận để kiếm tiền, 4) thiếu sự trải nghiệm trong môi trường Marketing chuyên nghiệp.
2. Digital marketing giúp tăng gấp đôi Doanh thu?
Tôi chẳng thấy ai dám cam kết điều này trừ những thiên tài, kẻ ảo tưởng hoặc những người đang bán khoá học. Thiên tài marketing ở VN thì hầu hết đều xuất thân từ Traditional marketing, Digital không phải là mối quan tâm quá lớn của họ. Kẻ ảo tưởng thì miễn bàn. Còn người bán khoá học thì nhan nhản. Và nhiều nhà "giảng dạy" đã tăng gấp đôi Doanh thu nhờ nhồi nhét vào đầu bạn những ý nghĩ như thế đấy.
Thực tế? Digital marketing có thể là sự lựa chọn rất tốt cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ với ngân sách hạn chế, cần đánh "du kích" hoặc tiếp cận 1 nhóm khách hàng nhất định. Ví dụ một cửa hàng bán ĐTDD không thể bỏ qua Tinhte, Facebook, Search engine marketing, quán cafe hay nhà hàng nào cũng nên sử dụng Social media, influencer....Nó sẽ đem lại hiệu quả tốt nếu bạn làm đúng. Nhưng cái gốc vẫn phải ở sản phẩm/ phân phối/ giá cả – những thứ mà Digial marketing không chạm tới được.
Có nhiều bạn mở business và nhờ tôi tư vấn làm digital marketing với kì vọng nó sẽ đem lại doanh số đột phá. Nhưng sau một thời gian hầu hết đều phải loay hoay quay trở về với cái gốc là sản phẩm. Hoặc họ đạt được kì vọng đó mà chẳng cần đến sự giúp sức của Digital. Ở đây các bạn có thể hiểu theo 2 ý. Hoặc là tôi bất tài không tư vấn nổi. Hoặc là Digital không phải là chiếc đũa thần, hãy nhường lại vị trí cho sản phẩm .
Digital marketing sẽ phát huy được hiệu quả trong 1 chiến dịch marketing lớn nếu nó được đặt đúng vai trò và có sự phối hợp với các công cụ khác. Để 1 mình rất khó tạo được sức mạnh tổng hợp.
Việc tăng gấp đôi doanh thu phải đến từ nỗ lực tổng thể của Marketing mix 4P (Price, Product, Place, Promotion), trong đó Digital là 1 phần nhỏ trong chữ P thứ 4 (Promotion). Cho nên đừng bao trùm nó lên tất cả như thế.
Hoặc tham khảo 1 case về Integrated marketing để thấy cách họ đã sử dụng Digital kết hợp với các công cụ khác thế nào:
3. Social đua Fan, SEO đua Top
Có 1 dạo số fan là thước đo cho thành công của Social media, Top là thước đo thành công của SEO. Sau đó bổ sung thêm Reach, talking about this, traffic ....Và hầu hết người làm Social media, SEO tìm đủ chiêu trò để đạt được những con số máy móc ấy.
Fan, Top để làm gì ? Vấn đề của kinh doanh phải là doanh số và lợi nhuận. Và đầu tư cho Fan hay Top thì đều phải tính được ROI. Nếu không thì không có ý nghĩa.
Thực tế: các Admin fan page hàng trăm ngàn fan đang bán status (1tr/ stt) để kiếm tiền trong khi họ biết là bán điện thoại hay quần áo có lời hơn.
Thực tế: Nestle chưa có fan page và search các từ khoá liên quan đến dinh dưỡng, mẹ & bé thì ra Webtretho – thực tế thì Webtretho dù mở ra một số mô hình kinh doanh online vẫn chưa thành công.
Cần đặt đúng vai trò.
Social media giúp doanh nghiệp xây dựng mối quan hệ với khách hàng thông qua việc chia sẻ, chăm sóc, kết nối, từ đó tạo lòng tin và tình cảm. Nó có thể hỗ trợ tạo nhận biết hoặc bán hàng, nhưng đừng lạm dụng bằng cách spam, tag vô tội vạ.
SEO giúp bạn gia tăng lượng khách hàng từ Search engine thông qua việc xuất hiện những kết quả phù hợp với nhu cầu của họ. Nhưng đừng lạm dụng bằng cách đua top với những từ khoá chung chung hoặc những website luộm thuộm – dù họ đến thì bạn cũng sẽ chẳng tạo được thiện cảm gì.
Còn rất nhiều những hiểu lầm khác mà tôi sẽ đăng tải bài viết lên từ từ lên để chúng ta cùng nhìn nhận. Đừng nghe những lời người khác nói về Digital, hãy thực sự tìm hiểu và làm việc, bạn sẽ thấy được vai trò đúng đắn của nó. Hãy làm người đọc thông minh trong kỉ nguyên Digital đầy ắp thông tin này.
Có 1 thực tế là đa phần những người làm Digital marketing thời kì đầu đều không xuất thân từ Marketing. Họ xuất phát từ Web Design, Coder, SEO, Admin forum.... hoặc do yêu thích Internet, Blog, Social networks. Tôi không nói đến xuất xứ, vì tôi cũng từng đi lên từ 1 Coder. Tuy nhiên việc không được học bài bản về Marketing rồi phát triển quá nhanh theo thời thế khiến nhiều người tự phụ hoặc nhìn nhận Marketing hết sức hạn hẹp, lệch lạc.
Digital Marketing: Đừng ngộ nhận và ảo tưởng - Phần 2
Một sai lầm phổ biến là các bạn đánh đồng Digital marketing với SEO, SEM, Web design, Social, Email marketing....Hoặc các bạn không phân biệt được Chiến lược với Chiến thuật, giữa Sáng tạo với Câu khách – hoặc không biết sự khác biệt giữa Marketing với Advertising, Communication. Các bạn cứ say sưa nói về những thứ cao siêu: Content marketing, Social media marketing, Mobile marketing, Affiliate marketing, Viral marketing.... mà không hiểu bản chất là gì. Nghịch lí là trong khi các ngành khác rơi vào tình cảnh "thừa thầy thiếu thợ", Digital lại ngược lại – quá nhiều thợ thủ công nhưng thiếu những người lãnh đạo giỏi (giỏi làm chứ không phải giỏi chém gió).
Có 1 số lời khuyên dành cho các bạn. Tôi tạm phân chia làm từng cấp độ để dễ gọi:
– Trainee (bạn là SV hoặc mới chập chững đi làm): Chọn cho mình 1 khoá học kĩ năng, chọn 1 cty tốt để học việc, chọn 1 đàn anh giỏi để dẫn dắt, chọn các Group chất để thảo luận. Giỏi 1 thứ và không cần quan tâm đến những thứ khác là quá đủ để bạn được trọng vọng trong bất kì môi trường nào
– Junior (bạn đã khá một kĩ năng trong Digital marketing):
+ Rèn luyện thêm những thứ khác, chúng liên hệ mật thiết với nhau. Ví dụ SEO và SEM, SEM và Display ads, SEO và Social, Social và PR, Display ads và Affiliate .....Biết được nhiều thứ sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quát hơn và biết phối hợp nhiều công cụ để tạo ra được hiệu quả.
+ Rèn luyện kĩ năng mềm, English, Presentation, Communication, Networking – những kĩ năng này không thể thiếu nếu bạn muốn bước lên tầm cao hơn. Dù bạn giỏi đến đâu mà yếu những điều này thì vẫn là 1 trở ngại lớn.
+ Thoát ra khỏi những công việc tay chân, dành thời gian làm quen với việc quản lí, lập kế hoạch và huấn luyện nhân viên. Có nhiều bạn làm SEO hoặc Fan page cực giỏi nhưng không hề biết phải làm kế hoạch như thế nào – một điều vô cùng đáng tiếc.
– Senior (bạn biết làm plan, biết quản lí project, biết cách tư vấn và thuyết trình).
Đừng giam mình trong những công cụ Digital marketing chật hẹp. Hãy tìm hiểu bản chất của Marketing. 4P, 7P là gì ? Above the line, Below the line ? Event, Activation ? Marketing khác với PR, Communication, Advertising thế nào ? Business Objective, Marketing Objective, Communication Objective là gì ? Thế nào là Strategy, Creative ? Thế nào là Message ? Làm sao để tìm ra được Consumer Insights ? Functional hay Emotional touch ? Đâu là Key selling points?
Bạn nên đọc những cuốn sách kinh điển về Marketing & Branding của P.Kotlers, AlRies, Jack Trout.... Hãy tìm hiểu về David Ogilvy, LeoBurnett. Xem TVC về Cannes Lion, Young Lions....Cả một bầu trời mở ra vô tận và không bao giờ có điểm dừng. Khi đấy những thứ bạn đang làm sẽ cực kì nhỏ bé.
Hãy kết thân với những người làm Brand Manager, Marketing manager, Account Management, Creative... trong những công ty lớn để hiểu tầm nhìn, trình độ, cách họ làm marketing ở đẳng cấp cao ra sao. Khi đấy các bạn mới thấy những thứ mình làm thật sự chỉ là thủ thuật.
– Master ( bạn đã quá giỏi – giỏi hơn tôi).
Không có góp ý gì nhiều vì bạn giỏi hơn tôi mất rồi. Đôi điều chia sẻ rằng lúc này nên làm Business. Bạn sẽ thấy Marketing không hẳn đã là tất cả. Có những business thành công đến nỗi họ chẳng cần website, CIP hay marketing gì cả. Và bạn sẽ thấy sau tất cả những thứ cao siêu, tiền vẫn là điều quan trọng nhất để đo lường hiệu quả.
Tôi được may mắn đi lên từ những cấp bậc thấp nhất cho đến vị trí như bây giờ. Từ Coder, Web administrator chuyển sang Social media, Paid media, Account, Planner, Management và đến bây giờ là Business Head. Tôi cũng may mắn được chơi với rất nhiều người "thợ cả" giỏi chuyên môn, đến những người "kiến trúc sư" giỏi chiến lược. Những điều chia sẻ ở đây là quá trình đúc kết hơn 6 năm làm Digital marketing – tôi tin rằng nó rất hữu ích cho những ai đã và đang đam mê dấn thân vào ngành này.
Theo hocipi.com
Không ghi tác giả
