Chuyên gia tư vấn về phối màu – Alain Chrisment đã nhận định: “Màu sắc chính là thông điệp đầu tiên của sản phẩm hướng đến người tiêu dùng và người tiêu dùng cũng sẽ cảm nhận được điều này ngay lập tức”. Nhiều nghiên cứu cũng đã chỉ ra rằng: màu sắc sản phẩm ảnh hưởng từ 60 đến 80% quyết định chi tiền của khách hàng. Chính vì vậy, vấn đề thiết kế màu sắc được các nhà sản xuất ngày càng coi trọng hơn.
Chức năng của màu sắc
Ngoài ý nghĩa là yếu tố tác động lên mặt xúc cảm và trong đó thị giác là quan trọng nhất, màu sắc còn đóng một vai trò rất quan trọng trong việc khơi gợi trí nhớ của người tiêu dùng đối với thương hiệu. Nó kích thích tất cả những cơ quan cảm xúc và truyền đạt một cách nhanh nhất thông điệp mà nhà sản xuất muốn gửi đến khách hàng, đồng thời giúp việc gợi lại tính chất và hình ảnh của sản phẩm được dễ dàng hơn.
Tuy nhiên, khi đi sâu vào khía cạnh tâm lý của màu sắc, thì đây lại là một vấn đề khá phức tạp.
Tuỳ theo văn hoá, xứ sở và cả vùng miền mà màu sắc có những giá trị biểu đạt khác nhau. Ví dụ, trong khi người Anh thường thích màu xanh non của rau cải thì người Pháp cho đó là màu của sự giả tạo. Một chiếc máy hút bụi màu tím sẽ dễ dàng được chấp nhận tại Anh, nhưng tại Ý, đó lại là màu của tang tóc. Do vậy, để có thể "đánh" đúng vào thị hiếu khách hàng địa phương, nhà sản xuất đôi khi phải thay đổi màu sắc trên cùng một sản phẩm.
Ví dụ, cùng ở Pháp, nhãn hiệu sơn Ripolin đã ưu tiên màu xanh cho vùng Alsace, màu vàng nâu tại vùng Bourgogne và màu đỏ tại vùng Provence. Giám đốc Philippe Roaldès của công ty Atelier 3D Couleur - một chuyên gia về chọn và phối màu trong kiến trúc và công nghiệp giải thích: "Những sở thích thẩm mỹ khác nhau nói trên thường xuất phát từ nguồn nguyên vật liệu sẵn có tại địa phương mà người dân vùng đó dùng để xây dựng".
Tuy nhiên, xu hướng toàn cầu hoá thương mại hiện nay sẽ giúp các gam màu được chấp nhận một cách thông thoáng hơn. Hãy tưởng tượng, khi phải bán một sản phẩm ra trên 150 quốc gia khác nhau, nhà sản xuất không thể nào đa dạng hoá màu sắc cho mỗi một dòng sản phẩm để chiều theo gu người dân của tất cả các quốc gia đó được!
Ngoài việc khoanh vùng địa lý để chọn màu cho sản phẩm, việc chọn đối tượng khách hàng mục tiêu cũng là một trong những chức năng của màu sắc. Chẳng hạn, các chai nước khoáng Perrier có màu xanh rất thu hút giới trẻ trong độ tuổi từ 18 đến 25 tuổi. Ngoài ra, một cuộc nghiên cứu tại Mỹ chứng minh rằng, những đối tượng khách hàng có thu nhập cao thường chuộng các màu đen, xám và xanh thẫm, trong khi những khách hàng trung bình thường thích các tông màu sáng hơn.
Mặc dù vậy, giám đốc Philippe Roaldès cũng cho biết: "Các màu tươi, chói thường làm chúng ta mệt mỏi nhanh, do đó chúng chỉ có thể được sử dụng cho các sản phẩm có vòng đời ngắn". Chẳng hạn, một chiếc máy giặt thường có màu trắng. Và các mặt hàng điện tử gia dụng, với nhiều màu sắc đa dạng khác nhau, chẳng qua cũng chỉ là kích thích người tiêu dùng phải thường xuyên "lên đời" chúng mà thôi!
Trong ngành công nghiệp ô tô, nhưng chiếc xe nhiều màu sắc trước tiên là để thu hút khách hàng nữ, những quý cô quý bà chuộng xe hơi. Tuy nhiênm theo thời gian, những chiếc xe với các gam màu cổ điển như đen, trắng, xám... vẫn được bán chạy nhất. Vậy là, có những màu sắc chỉ dùng để "dẫn dụ" khách hàng đến các salon ô tô, và những màu sắc thật sự được dùng để "bán được hàng", theo đúng nghĩa đen.
Khi nhà sản xuất phối sai màu
Dù biết rằng không thể "áp" bất cứ màu sắc nào lên bất cứ sản phẩm nào, nhưng trên thực tế, thậm chí các chuyên gia về marketing đôi lần cũng đã nhìn... lệch hướng!
Vào năm 1994, hãng Nestlé đã tung ra sản phẩm sữa chua LC1 được đóng trong bao bì có màu xám kim loại. Thế là thất bại ngay lập tức! Lý do: người tiêu dùng cứ ngỡ đó là một loại... thuốc chữa bệnh chứ không phải là một loại thực phẩm! Tương tự, màu hồng xem ra rất hợp với thế giới thời trang nhưng sẽ hoàn toàn bị "loại" nếu được sơn lên một chiếc ô tô. Nhãn hiệu xe Lancia Ypsilon màu hồng nhạt đã phải nhận rất nhiều lời chê bai của khách hàng.
Cũng phải kể tới trường hợp của sản phẩm tương cà (ketchup) rất nổi tiếng là Heinz. Các chai ketchup màu xanh lá của hãng đã bị thu hồi khỏi các quầy hàng chỉ sau vài tháng được tung ra, vì người tiêu dùng không thể nào "chịu" tưởng tượng ra rằng chai đựng món xốt cà chua màu đỏ bên trong mà bên ngoài cứ trông như là một chai champagne!
Vậy, mỗi màu sắc có ý nghĩa cụ thể ra sao? Chúng nên được áp dụng như thế nào? Hãy cùng Saga tìm hiểu về một số màu sắc cơ bản trong bài viết dưới đây.
Màu xanh biển
Đây là màu được người châu Âu, nhất là nam giới, ưa chuộng nhất. Màu xanh biển thường mang lại một sự nhẹ nhõm và thư thái vì sự trong sáng và mát mẻ. Nó cũng có thể được xem như màu của niềm tin, sự tin cậy và an toàn, được đảm bảo về tài chính. Màu xanh biển thường được lựa chọn làm màu chủ đạo khi thể hiện logo, biểu tượng hay thương hiệu sản phẩm của các cơ quan tài chính vì thông điệp mà nó mang đến cho khách hàng là sự ổn định và tin tưởng.
Một nghiên cứu đã chứng minh rằng một trang màu xanh biển xuất hiện khi đang tải chương trình trên internet sẽ giúp thời gian chờ trở nên ngắn hơn, tức góp phần làm "hạ hoả" sự nóng ruột của người lướt web.
Tuy nhiên, dường như màu xanh biển lại ít thấy xuất hiện trên các quầy hàng, ngoại trừ trường hợp Pepsi. Năm 1996, hãng này đã không ngần ngại cho sơn lại 20 tỉ vỏ lon, 500.000 máy bán hàng tự động và 30.000 xe tải giao hàng thành màu xanh biển. Thế là một số tiền lớn đã được giải ngân chỉ nhằm đạt được một "gam màu Pepsi" riêng, hoàn toàn khác biệt với màu đỏ của Coca-Cola. Phó giám đốc bán hàng và tiếp thị quốc tế của Pepsi thời đó là John Swanhaus giải thích: "Màu xanh mà chúng tôi đã chọn là một màu hiện đại và bình yên".
Ngoài ra, phải công nhận rằng trên hết đây là màu của sự giải khát! Theo một kết quả thăm dò ý kiến đăng tải vào năm 2003 trên Current Psychology Letters, 48% số người được hỏi cho biết cùng một loại thức uống nhưng được đựng trong các ly thuỷ tinh có nhiều màu khác nhau thì chiếc ly màu xanh biển sẽ giúp loại thức uống đó trở nên mát lạnh hơn rất nhiều.
Màu trắng
Đây là màu gợi lên sự đơn giản, sạch sẽ và thanh khiết, an toàn và mát dịu. Do vậy màu trắng rất thích hợp đối với các thương hiệu và sản phẩm của trẻ thơ và liên quan đến lĩnh vực chăm sóc sức khỏe.
Màu trắng còn được xem là màu của sự vĩnh hằng, dài lâu và có thể được sử dụng trong cách bài trí nội thất để hy vọng một sự trường tồn. Từ đó, hiển nhiên các nhà thiết kế sẽ không ngần ngại sử dụng màu trắng cho các mặt hàng điện máy gia dụng lớn, bởi lẽ một vật dụng có màu trắng trông có vẻ nhẹ ra hơn so với một vật dụng màu đen cùng kích cỡ.
Nhưng vẫn có ý kiến cho rằng bản thân màu trắng vốn đã mang nhiều ý nghĩa trái ngược nhau, tuỳ theo bối cảnh mà nó được sử dụng. Ví dụ như đối với người châu Á, màu trắng lại là màu của tang tóc.
Màu đen
Xa xưa, đây là màu của giới tu sĩ, biểu hiện của sự khổ hạnh. Nhưng ngày nay, màu đen được dùng để nâng giá trị cho sản phẩm. Đây là màu của sự quý phái lẫn xa xỉ, vừa thể hiện quyền lực. Ngoài ra, nó còn là màu của sự tinh tế và huyền bí. Màu đen cũng còn giúp bộc lộ ra cảm giác sang trọng nên thường được sử dụng trong dòng sản phẩm hi-tech.
Có một câu hỏi như sau: Màu đen, phải chăng còn là màu của nam giới? Có lẽ dựa trên quan điểm này mà Coca-Cola đã tìm cách dụ quý ông bằng các lon Coca-Cola Zero màu đen. Hãng này giải thích rằng họ muốn sản phẩm này mạnh mẽ và nam tính hơn các lon Coca "light" khác mà phái đẹp ưa chuộng.
Tuy nhiên, không phải lúc nào màu đen cũng thành công trong việc chinh phục người tiêu dùng. Chắc hẳn "hậu quả nhãn tiền" của một cuộn giấy vệ sinh màu đen sẽ là kinh khủng nhất! Cho nên trong những bối cảnh nhất định, "màu đen đã gợi lên cho chúng ta cảm giác về cái gì đó không sạch sẽ", ông Pascal Roaldès phân tích.
Màu đỏ
Trong lịch sử, màu đỏ được coi là màu của chiến tranh và của quyền lực. Đồng thời, nó có thể trực tiếp lên tuyến yên của bạn, làm tăng nhịp đập của con tim và là nguyên nhân khiến bạn thở nhanh hơn. Do vậy, ngày nay màu đỏ được ưu tiên dành cho các nhãn hiệu hàng hoá cao cấp, và xe hơi thể thao. Giám đốc thiết kế hãng Renault khẳng định rằng "dùng màu đỏ sẽ giúp các đường thẳng và các góc cạnh của chiếc xe được bộc lộ rõ nét hơn, do đó chiếc xe sẽ mang dáng thể thao và mạnh mẽ hơn khi lăn bánh".
Đỏ là màu thu hút sự chú ý của mọi người nhiều nhất, thể hiện sự năng động, tràn đầy năng lượng và tạo ra cảm giác khêu gợi, kích thích trí tò mò. Nó cũng gợi nên sự đam mê, tình yêu và lòng ham muốn, mà không một màu sắc nào khác có thể làm được điều này. Tuy nhiên, đôi khi nó cũng khiến nhiều nhà sản xuất phải cân nhắc khi quyết định lựa chọn màu này cho thương hiệu của mình, vì nó cũng là “tín hiệu” của sự nguy hiểm và tình trạng nợ nần.
Màu xanh lá
Một thời gian dài trong quá khứ, màu xanh lá cây hầu như trở thành “cấm kỵ” vì là màu của ma quỷ. Nhưng ngày nay, quan niệm lỗi thời đó đã không còn nữa, xanh lá cây trở nên rất thông dụng đối với các sản phẩm tiêu dùng.
Chúng ta dễ nhận thấy rằng màu xanh lá biểu trưng ý nghĩa môi trường và đã "xâm nhập" được vào nhiều lĩnh vực khác nhau như thời trang, trang trí, thực phẩm và cả hàng điện tử gia dụng. Francoise Serralata, một giám đốc nghiên cứu về kiểu dáng và mẫu mã sản phẩm giải thích: "Khi đối diện với màu xanh lá, dân cư thành thị sẽ có cảm giác về một không gian thiên nhiên lý tưởng".
Màu xanh lá cây được coi là màu của mùa xuân, của sự đổi mới và sức khoẻ. Nó cũng mang lại những cảm giác yên ả và thanh bình. Danone là một trong những hãng đầu tiên nắm bắt được ý nghĩa này khi vào năm 1987, sản phẩm sữa lên men Bio (về sau mang tên là Activia) của chính hãng đã xuất hiện rất xanh tươi.
Tuy nhiên, ý nghĩa của màu sắc sẽ lập tức thay đổi nếu như có một chút biến đổi về sắc thái trong màu xanh lá cây. Màu xanh lá cây đậm thường liên quan đến của cải và sự giàu có, thanh danh và uy tín. Trong khi đó, màu xanh lá cây nhạt thể hiện sự điềm tĩnh, êm đềm.
Dù vậy, vẫn còn một số lĩnh vực tỏ ra không mặn mà gì với gam màu này. Ví dụ như đối với các mặt hàng nột thất, tủ giường chẳng hạn, màu xanh lá trở nên phản cảm với khách hàng. Và trong lĩnh vực xe hơi cũng vậy. Hãy thử tưởng tượng nhìn một chiếc xe màu xanh lá thật tươi mát đang lăn bánh trên đường phố. Có lẽ nó giống một con cóc trong thiên nhiên hơn! Chính là vì bản thân màu xanh lá đã là một màu của thiên nhiên chứ không phải là màu của những tiện nghi vật chất nơi đô thị.
Theo Saga biên dịch và tổng hợp
